Περί ορθοδόξου και βυζαντινής Ιεράς Εξετάσεως

Εισαγωγή

 Πολλοί αφελείς ή αδαείς Χριστιανοί πιστοί ή στρατευμένοι εκκλησιαστικοί προπαγανδιστές και απολογητές δηλώνουν και ισχυρίζονται ότι στο Βυζάντιο και στην Ανατολική Ορθόδοξο Εκκλησία δεν υπήρχε Ιερά Eξέτασις. Μας λέγουν ότι η Ιερά Εξέτασις είναι δημιούργημα των Παπικών (Καθολικών) και αργότερα των Προτεσταντών (Διαμαρτυρομένων) και ότι η Ορθόδοξος Εκκλησία ουδέποτε χρησιμοποίησε βία και Ιεράν Εξέτασιν. Ουδέν ψευδότερον τούτου, όπως θα αποδείξομε στο παρόν άρθρο περιληπτικώς!

Πρώτα απ’ όλα, η ωμή βία, ο φόβος και τρόμος, η Ιερά Εξέτασις, και όλα αυτά τα παρεμφερή θεμελιώνονται θεολογικώς και πρακτικώς σε πολυάριθμα χωρία της Παλαιάς Διαθήκης, των Ιερών Ευαγγελίων του Ιησού Χριστού, των Επιστολών του Παύλου, των Πράξεων και Επιστολών των Αποστόλων, των γραπτών και λόγων των Εκκλησιαστικών Πατέρων, και σε αποφάσεις συνόδων. (Όλα αυτά τα στοιχεία και τις αναφορές τα έχομε καταγράψει στο άρθρο μας: «Όστις θέλει οπίσω μου ελθείν». Μελετήστε το άλλη μια φορά.).

Όπως δε θα αναλύσομε εν συνεχεία, ιστορικώς η παντός είδους βία της Ορθοδόξου Εκκλησίας ήταν πολύ σκληρότερη εν συνόλω από τη βία της Δυτικής Εκκλησίας κατά τους αιώνες κοινής ή παραλλήλου δράσεως. Ακόμα δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Eκκλησία, είτε Δυτική είτε Ανατολική, ήταν de facto μία Εκκλησία, η Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία, μέχρι του Ιερού Φωτίου (+820-891, 9^ος αιών) και de juro μέχρι το +1054, το έτος δηλαδή που υπεγράφη οριστικά το σχίσμα μεταξύ Δυτικής και Ανατολικής Εκκλησίας.

Σύντομο Ιστορικό Περίγραμμα

 Γύρω απ’ αυτό το ζήτημα της Ιεράς Εξετάσεως της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας υπάρχει μια συμπαγής αποσιώπηση και εσκεμμένη συσκότιση ενισχυόμενη από την γενική άγνοια και αμορφωσιά. Όταν δε ομιλούν περί Δυτικής Ιεράς Εξετάσεως εννοούν αυτήν που προέκυψε από τον 13^ο αιώνα και μετά και αποσιωπούν όλα τα φρικιαστικά γεγονότα και εγκλήματα που έλαβαν χώρα τόσο στη Δύση όσο και στην Ανατολή κατά τους προηγούμενους αιώνες, κατά τους οποίους όπως προαναφέραμε, η Εκκλησία με την χάριν, προστασία και καθοδήγηση του Αγίου Πνεύματος μέχρι το +1054 ήταν «η μία και μοναδική άμπελος και σαγήνη του Ιησού Χριστού»!

Από τον 13^ο αιώνα και μετά βλέπομε τη βιαία και ανεξέλεγκτη δράση της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας να περιορίζεται σημαντικά, αλλά πολύ μακράν του τελείως. Αυτό το συμβάν οφείλεται στις ιστορικές συγκυρίες και τις γεωπολιτικές ανακατατάξεις κατά τις εποχές αυτές. Δεν οφείλεται στο ότι η Ανατολική Ορθόδοξος Εκκλησία άλλαξε καταστατικό αφού προηγουμένως απέρριψε το προηγούμενο λανθασμένο καταστατικό της και επειδή κατάλαβε τα προηγούμενα λάθη της και ζήτησε συγγνώμη για τα εγκλήματά της.

Περιληπτικότατα μόνο εξηγούμε ότι: Με τις εισβολές των σταυροφόρων και την δήωση της Κωνσταντινουπόλεως το +1204 από τους σταυροφόρους της 4^ης σταυροφορίας, η Βυζαντινή Αυτοκρατορία δεν έχει πλέον δυνάμεις, παραπαίει και χάνει την αυτοκυριότητά της. Η δύναμη της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, του κράτους και των αυτοκρατόρων μειώνεται κατακόρυφα. Μετά, αν εξαιρέσομε τις Μογγολικές επιδρομές, από τον 13^ο αιώνα το Βυζάντιο γίνεται σταδιακά υποτελές στους Σελτζούκους και μετά στους Οθωμανούς Τούρκους για να γίνει πλήρως υποτελές το +1453. Τα νομικά, ποινικά, αστικά και δικαστικά ζητήματα περιέρχονται στην εξουσία των νέων, αλλοφύλων και αλλοθρήσκων κατακτητών. Εκτός της χριστιανικής πίστεως τώρα έχομε να κάνομε και με την μουσουλμανική και έτσι τα πράγματα μπλέκονται. Πέραν της δικαιοδοσίας που παραχωρήθηκε στην Ορθόδοξο Εκκλησία από τον πορθητή Μωάμεθ και τον εκάστοτε σουλτάνο, η Εκκλησία δεν είχε πλέον την νομική κατοχύρωση, την κρατική υποστήριξη και την αστυνομική δύναμη που έχαιρε πριν για να ασκεί την αρπακτικότητά της, να πράττει όλα εκείνα τα φρικτά εγκλήματα και να επιβάλλει όλες εκείνες τις παράλογες τιμωρίες, πράγματα που σχεδόν ανεξέλεγκτα έπραττε και επέβαλλε κατά τους Βυζαντινούς χρυσούς αιώνες της με την αρωγή των νόμων και την ανοχή ή υποστήριξη του ίδιου του κράτους.



Παρόμοια πράγματα και μάλιστα κατά την διάρκεια των ιδίων σχεδόν αιώνων ισχύουν και με το άλλο ισχυρό σκέλος της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας δηλαδή την εκκλησία της Ρωσίας (ή «απασών των Ρωσιών»). Τον 13^ο αιώνα η Ρωσία υποδουλώνεται στους Μογγόλους και μετά στους Τατάρους. Τώρα η ρωσική εκκλησία χάνει και αυτή την κοσμική δύναμή της επί των εξαθλιωμένων ρωσικών λαών. Μόνο κατά το δεύτερο ήμισυ του 15^ου αιώνα αρχίζει σιγά-σιγά να επανιδρύεται η ρωσική αυτοκρατορία με τον Ιβάν 3^ο τον Μεγάλο και κατά τον 16^ο αιώνα με τον Ιβάν 4^ο τον Τρομερό. Μετά τον Ιβάν τον Τρομερό, παρά τις προσπάθειες του διαδόχου του, Μπορίς Γκοντούνωφ, για βελτίωση των πραγμάτων, επήλθε μια περίοδος 50 περίπου ετών καταστροφικής αναρχίας και εξαθλιώσεως, συνοδευομένη με επιθέσεις Πολωνών και Λιθουανών μέχρι που ανήλθαν στην εξουσία οι Ρωμανώφ και να αρχίσει πάλι η Ρωσία να ακμάζει. (Μελετήστε την σχετική Ιστορία της Ρωσίας.).

Εν παρόδω ας μην λησμονούμε εδώ κάτι που μας αφορά. Η επικράτηση του Χριστιανισμού στη Ρωσία από τον 9^ο αιώνα και μετά εκόστισε τη ζωή πολλών χιλιάδων οπαδών της παραδοσιακής των θρησκείας και παγανιστών της υπαίθρου. Κάθε τόσο οι νεοφώτιστοι Χριστιανοί της ανωτέρας τάξεως των Ρως εύρισκαν σαν διασκέδαση το να πηγαίνουν στην ύπαιθρο και να εξοντώνουν όσους «παγανιστές» έτυχε να συναντήσουν. Τέτοια ήταν πάντοτε η χριστιανική αγάπη στην πράξη.

Έτσι λοιπόν ενώ από τον 13^ο αιώνα και εντεύθεν η Καθολική Ιερά Εξέτασις και από τον 16^ο αιώνα η Προτεσταντική Ιερά Εξέτασις οργανώνονται στη Δύση ως υπουργεία και οργιάζουν με τις ασύλληπτες νέες μεθόδους θανάτου και βασανισμού, στην Ανατολή οι ορθόδοξοι λαοί υποδουλώνονται σε αλλόφυλους και αλλόθρησκους κατακτητές με συνέπεια η Ανατολική Ορθόδοξος Εκκλησία να χάσει τη δύναμή της και το αυτεξούσιό της και εκ των πραγμάτων να μη ημπορεί πλέον να συναγωνίζεται τις Ιερές Εξετάσεις της Δύσεως σ’ αυτή την ξέφρενη βιομηχανία θανάτου, φόβου, τρόμου, πόνου, φρίκης και βασανισμού.

Κωνσταντίνος – Θεοδόσιος

Μετά απ’ αυτήν την συντομότατη ιστορική αναδρομή συνεχίζομε επί του θέματος του παρόντος άρθρου.

Η Βυζαντινή Ιερά Εξέτασις αρχίζει με τον Χριστιανό αυτοκράτορα «Μέγα» Κωνσταντίνο (+274-337), ο οποίος όχι μόνον απλώς νομιμοποίησε τον Χριστιανισμό, αλλά του παρέδωσε όλη την αυτοκρατορία εν λευκώ. «Δεν χάθηκε ούτε στιγμή» λέγει ο Gibbon, «για να αποκλειστούν οι ιερείς και οι κήρυκες των ξεχωριστών συνάξεων από κάθε μερίδιο αμοιβών και απαλλαγών τις οποίες ο αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος είχε τόσο απλόχερα απονείμει στους κληρικούς της ορθοδόξου εκκλησίας. Αλλά καθώς οι αιρετικοί ακόμα υπήρχαν, κάτω από το σύννεφο της βασιλικής δυσμένειας, η κατάκτηση της Ανατολής ακολουθήθηκε αμέσως από ένα διάταγμα το οποίο ανακοίνωνε την ολοκληρωτική καταστροφή τους.». (Η αναγραφή αυτή είναι από το βιβλίο του Ευσεβίου Η Ζωή του Κωνσταντίνου, τόμος 3, κεφάλαια 63-66.).

Υπό τον Κωνσταντίνον και τους υιούς του εξεδόθησαν διαταγές εναντίον των Δονατιστών, οι οποίοι υπέστησαν τις πιο σκληρές τιμωρίες μέχρις ότου εσφάγησαν λίγο αργότερα από τον Ιερό Αυγουστίνο στη Βόρειο Αφρική!

Όταν οι υιοί του «Μεγάλου» Κωνσταντίνου Κωνστάντιος και ο Κώνστανς ήταν συναυτοκράτορες (π. +340 – ) ο τότε νεοφώτιστος φανατικός χριστιανός Julius Firmicius απηύθυνε μια αγόρευση προς αυτούς στο μεγαλύτερο μέρος της οποίας τους παρακινούσε να αρπάζουν και να κατάσχουν τις περιουσίες όλων όσων παρέμεναν πιστοί στις παραδοσιακές θρησκείες και να δίδονται στους Χριστιανούς για δική τους χρήση. Ακόμα όλα τα στοιχεία λατρείας των παραδοσιακών θρησκειών που ομοίαζαν με τα χριστιανικά τα κατήγγειλε ως απομιμήσεις που είχε δημιουργήσει ο διάβολος.

Η Ιερά Εξέτασις συνεχίστηκε με τον Μέγα σφαγέα της Θεσσαλονίκης Θεοδόσιον τον 1^ον, (+347-395). Το έτος +382 εκδίδεται διάταγμα από τον Θεοδόσιον, όλοι οι αιρετικοί και ειδικά οι Μανιχαίοι να ανιχνεύονται και να τιμωρούνται. Ήδη απ’ αυτόν τον καιρό οι όροι «ιερά εξέτασις» και «ιεροεξεταστής» χρησιμοποιούνται γενικώς. Το +385, ο Πρισκιλλιανός, ο Γνωστικός και Μανιχαίος, καταδικάστηκε από τον Μάξιμο στην πόλη Treves, και θανατώθηκε με χρήση βασανιστηρίων μαζί με έξη μαθητές του.

Ένας νόμος του Ονορίου, υιού του Θεοδοσίου, το έτος +398, εκφόβησε τους καθοδηγητές ορισμένων αιρέσεων, και ιδιαιτέρως τους ιερείς των Μοντανιτών και των Ευνομιανών, με εξορίες και θανατώσεις εάν αυτοί επέμεναν να συγκαλούν ή να οργανώνουν θρησκευτικές συγκεντρώσεις.

Τα διατάγματα για την εκρίζωση των παραδοσιακών θρησκειών της υπαίθρου ήταν έτι περισσότερο αυστηρότερα.